Alle kastjes en muren heb ik weer gezien in de afgelopen
weken. Om nog maar niet te spreken van alle kluitjes die ergens in het riet
liggen. Wat mij opvalt is dat steeds meer instanties teruggrijpen naar
protocollen, procedures en papierwerk. Is dit door onzekerheid of uit angst
voor een grotere macht? Een verkapte veilige omgeving die tegelijkertijd de
onmacht en beperkingen van de professionals blootlegt.
Te vaak heb ik de laatste tijd gehoord dat mensen wel willen
helpen, maar dat niet kunnen of mogen van ‘zij die de regels bepalen’. Wie
heeft baat bij deze manier van werken? Waarom wordt een omslachtige
verslaglegging opgelegd, terwijl de toegevoegde waarde op de werkvloer onduidelijk
is. Soms gaat 30% van de zorgtijd op aan deze papieren tijger; helaas ten koste
van de zorgtaken. Dat deze registratiedrift tegelijkertijd de trots van het vakmanschap
afbreekt, lijkt men op de koop toe te nemen. Boekhouders en accountants registreren,
zorgverleners zorgen en verplegen. Of denk ik nu te simpel?
In mijn beleving zijn richtlijnen vooral bedoeld om de
kwaliteit van een product of dienst te waarborgen. Helaas wordt het ook misbruikt
om geen verantwoordelijkheid te hoeven nemen voor actief meedenken en maatwerk.
De regels als strak regime hanteren waarbinnen geen ruimte is voor eigen regie,
eigen denken of eigen kracht van beide kanten. Zo werd mijn moeder in het
ziekenhuis 'gemobiliseerd' door haar 10
meter in een gang te laten lopen om vervolgens (volgens protocol) te zeggen dat
zij nu op eigen gelegenheid de 20 kilometer kon overbruggen naar de
revalidatieplaats. Dat zij na die 10 meter niet meer verder kon en beroerd was,
deed er niet toe. De verpleger zei murw: ‘dit
is gekkenwerk, maar het is niet anders, dit zijn de regels en anders kost het
te veel.’
Natuurlijk kunnen we niet zonder regels en afspraken; de
chaos zou niet te overzien zijn. Maar nu zitten we in een wurgende greep van doorgeslagen
administratie gebaseerd op controle en achterdocht. Laten we de ruimte zoeken
en ons gezond verstand gebruiken. Met wederzijds vertrouwen en
gelijkwaardigheid, komt er meer ruimte voor zelforganisatie en vakmanschap. Een
mooie krachtige basis voor echte gezamenlijke participatie.
Zo liet ik vroeger mijn dochter het eten kiezen met de
voorwaarde dat het niet met een P mocht beginnen. Dus pizza, patat, poffertjes en
pannenkoeken kwamen zo niet dagelijks op het menu. Wellicht ook een goed idee
voor Nederland om de focus om te gooien? Je mag met mij overal over praten,
maar het mag niet met de P beginnen van procedures, protocollen, papieren en
processtappen. Graag bespreek ik de P van partnerschap, passie, pragmatisch,
positief en professionaliteit met je!
En de invulling hoeft niet direct groots en meeslepend te
zijn. Het gaat erom dat je ziet en voelt waar de ander mee bezig is. Zo plakte
de thuiszorg bij mijn moeder een kleine gele post-it op een brief: ‘alleen tekenen, wij scannen in en versturen
voor je’. Of dat ene telefoontje van de wijkverpleging: ‘ik weet dat je nu onderweg bent, de spullen
liggen klaar in de apotheek, hoef je straks niet weer terug’. Briljant
geschakeld op mijn wereld! En niet te vergeten een instantie met de melding: ‘we kennen de situatie, we zoeken naar
mogelijkheden, niet naar nieuwe problemen’. Kleine dingen, maar voor mij
een groot verschil tussen zien en gezien worden. Laten we beginnen met de
kleine stapjes….
